ادراک فوق حسی شامل سه نوع استعداد می باشد: روشن بینی، پیش آگاهی وتله پاتی. روشن بینی عبارتست از آگاهی از مسائل و حوادثی عینی، که بدون استفاده از حواس عادی به دست آمده باشد. فردی که دارای چنین استعدادی است از حضور شیء پنهان یا جریان فیزیکی در دور دست، مانند غرق شدن یک کشتی، آگاهی پیدا می کند، بدون اینکه از طریق حواس خود آنها را مشاهده کرده و یا با استفاده از استدلال و عقل خود به وجود آنها دست پیدا کند. در تجربه پیش آگاهی، شخص از حادثه ای که در آینده اتفاق خواهد افتاد آگاهی پیدا می کند. البته هیچکدام از استعدادهای حسی او در این مورد او را یاری نمی نماید و راهی عقلانی یا استدلالی برای پیشگوئی حادثه با در نظر گرفتن احتمال خاصی وجود ندارد. این همان غیبگوئی در مورد وقوع حوادث است، حوادثی که وقوع آنها را می توان از دانش فعلی خود نتیجه گرفت. و این در حالی است که وقوع بسیاری از حوادث را می توان با استفاده از دانش فعلی استنتاج نمود.
تله پاتی از استعدادهای دیگر متمایزتر می باشد. کسی که این استعداد را دارا می باشد، قادر است ارتباط ذهنی مستقیمی با فردی دیگری، بدون استفاده از زبان اشاره، نشانه و یا هر طریق مادی دیگر برقرار سازد. به عبارت دیگر، ارتباط به صورت انتقال کامل پیام ذهنی به وجود می آید و از اینرو کلمه «انتقال فکر» مترادف آن می باشد.
این سه دسته کلی مبادله فوق حسی، گرچه از یک آگاهی انتقال یافته اند ولی با یکدیگر تفاوت دارند. اما همه آنها علاوه بر توانائی فوق حسی، وجه مشترک دیگری را نیز دارا می باشند؛ نوعی از آگاهی که از طریق این استعدادها درک می گردد، هدفی آگاهانه را نشان می دهد که اغلب از اهمیت زیادی برخوردار است. برای مثال، پیام ممکن است به دوستی مربوط باشد که در حالت بحرانی قرار دارد و فاصله شما از شخص دریافت کننده پیام به قدری دور است که احتمال انتقال فکر از طریق عادی را غیر ممکن می سازد. ادراک فراحسی همچنین ممکن است در فردی که با اضطراب و نگرانی به خاطر شیء گمشده ای به خواب رفته است، به وجود آید. ممکن است این فرد در عالم خواب جای فعلی شیء را دریابد و بعد از خواب آنرا پیدا کند و این همان روشن بینی است که در این حالت مشکل او را در خواب حل کرده است. تجربه «پیش آگاهی خود به خود» برای بیشتر مردم تجربه ای آشنا می باشد. خواب نیز به همین صورت همیشه می تواند یک نوع انتقال دهنده اطلاعات باشد. شخص ممکن است در عالم خواب تصویر روشنی از حادثه ای که در آینده ی نزدیک و شاید در صدها مایل دورتر اتفاق بیفتد را ببیند. و یا ممکن است در رؤیاهای خود منظره بی سابقه و جدیدی را ببیند که چند روز بعد به طرز غیر منتظره ای آنرا در واقعیت خواهد یافت.
به نظر می رسد تله پاتی برای اکثر مردم بیش از دیگر انواع ادراک فراحسی آشنا است و برخی اوقات روشی تقریبا” قابل اعتماد برای مبادله فکری بین دو نفر که ارتباط نزدیکی داشته اند می باشد. هنگامی که تله پاتی شامل موقعیتی است که تجربه و حادثه ای برای دو فرد جدا از هم اتفاق می افتد که قبلا” مدت ها با هم بوده اند، این نوع از ادراک فراحسی، احساسات را به نحو فوق العاده ای برمی انگیزد. برای مثال، یک مادر ممکن است همان حالت ناراحتی را حس کند که دخترش در هنگام زایمان در یک زمان غیر منتظره دچار آن شده است.
شایان ذکر است که در تمام این موارد، به خاطر امکان پذیر بودن تفسیرهای دیگر، بهتر است در نتیجه گیری و تفسیر اعمال با استفاده از نیروهای ماورائی انسان عجله نکنیم، هر چند که علم فراروانشناسی در چنین مواردی آغاز می گردد، زیرا این موارد، احتمالی را مطرح می سازند که نیاز به تشخیص دارد، اما نتایج منطقی تر را باید برای بررسی دقیق تری گذاشت که با آزمایشات امکان پذیر می گردد.
منبع: کتاب سفر به ماوراء – تالیف: ریچارد کاوندیش – جی بی راین